یکی از انتخابات مهمی که باید شما در دوران مدرسه انجام بدین، انتخاب رشته در پایه نهم هست. خیلی مهمه که شما رشته درست رو انتخاب کنید، چرا که علل خیلی از بیکاری ها اینه که افراد، رشته مناسبی رو در پایه نهم انتخاب نکردند. از ملزومات انتخاب رشته، داشتن خودشناسی هست، چرا که شما تا زمانی که علایق و استعداد هاتون رو نشناسید، نمیتونید انتخاب رشته درستی بکنید. میدونم از چیز هایی که فکرتون رو درگیر میکنه، سوالاتی مثل چه رشته ای انتخاب کنم؟ و بهترین رشته دبیرستان و مقایسه دبیرستان و هنرستان هست.

در ادامه، مشخصات هر رشته رو بیان میکنم تا شما بتونید رشته مناسبی رو برای خودتون انتخاب کنید. امیدوارم در آخر، بفهمید که چه رشته ای براتون بهتره.

دبیرستان

رشته ریاضی فیزیک

  • بخش درگیر شده از مغز: محاسباتی

  • رشته های دانشگاهی: فنی و مهندسی

تمرکز در این رشته، معطوف به محاسبات هست. یعنی شما بیشتر از اینکه چیزی رو حفظ کنید، باید از مغزتون برای محاسبه استفاده کنید؛ مثل cpu و هارد دیسک، در این رشته بیشتر از اینکه از هارد دیسک استفاده کنید، استفاده خیلی زیادی از cpu میکنید، در حدی که مغزتون شروع به دود کردن میکنه.

یه نگاه به کتاب ریاضی و قسمت های فیزیک و شیمی علوم بکنید، دوستشون دارید؟ سختن؟ درموردشون فکر کنید. دروسی که در این رشته میخونید، در کتاب ریاضی و علوم متوسطه اول پیدا میشن. از همین الان کتاب هارو بردارید و قسمت هایی که گفتم رو ورق بزنید. باهاش حال میکنید یا نه؟

رشته علوم تجربی

  • بخش درگیر شده از مغز: حفظی (مفهومی) + محاسباتی

  • رشته های دانشگاهی: پزشکی و بهداشت

مثال کامپیوتر رو در رشته ریاضی یادتونه؟ در این رشته علاوه بر استفاده زیاد از هارد دیسک (برای دروس زیست شناسی و زمین شناسی)، باید از cpu ذهنتون هم کار بکشید (البته نه در حد ریاضی).

رمز موفقیت در این رشته، نه فقط حفظ طوطی وار مطالب، بلکه درک و هضم مطالب هست. شما باید برای حفظ کامل و خط به خط کتابی مثل زیست زمان و انرژی زیادی تلف کنید، در صورتی که با صرف انرژی و زمان کمتر، میتونید همون درس رو با فهمیدن، موثر تر از روش حفظی یاد بگیرید.

رشته ادبیات و علوم انسانی

  • بخش درگیر شده از مغز: حفظی (مفهومی)

  • رشته های دانشگاهی: حقوق، تاریخ، جامعه شناسی، روان شناسی، مدیریت، فلسفه و ...

دروس این رشته بر خلاف رشته تجربی که اکثرا به اشتباه طوطی وار حفظ میشن، در این جا مجبوری درک میشن. یعنی چی؟ دروس رشته انسانی رو نمیشه با حفظ کردن پاس کرد (بجز عربی)؛ مثلا منطق، شما به هیچ وجه با حفظ کردن نمیتونین در درس منطق موفق بشید، چه بسا که مردود هم بشید.

بر خلاف تفکر غلط مردم، شما در این رشته چیزی بیشتر از رشته های دیگه فارسی نمیخونید، کتاب فارسی انسانی با کتاب فارسی بقیه رشته ها مشترک هست؛ فقط یک کتاب دارید تحت عنوان علوم و فنون ادبی. شامل آرایه های ادبی و ... هست. شما تمام آرایه ها و قواعد و ... رو به طور غیر مستقیم میخونید، یعنی اینکه جزوه ای که معلم به شما تدریس میکنه، تمام مطالب کتاب علوم و فنون ادبی هست! پس شما در رشته انسانی، ادبیات بیشتری نمیخونید.

در عین افزایش داوطلبان کنکور انسانی، چرا داوطلبان رشته ریاضی کم است ؟ 

در سال 1401، تعداد داوطلبان رشته ریاضی در کنکور، 9.7 درصد بود، درحالی که داوطلبان کنکور انسانی 27.6 بود! البته در سال 1402، داوطلبان انسانی به 31.6 درصد افزایش پیدا کرد.

داوطلبان کنکور

چی شده که رشته ریاضی اینقدر کم اهمیت شده، در حالی که یه زمانی رشته انسانی (با تفکر غلط مردم) برای دانش آموزان ضعیف بوده؟ مگه مهندسی و ... رشته های بدی هست؟ یک سری دلایل هست که میشه به عنوان علت این اتفاق بیان کرد.

  • تفکر غلط بعضیا، مبنی بر اینکه ریاضی، درس مرداست!
  • نبود کار برای داوطلبان رشته ریاضی (کارشناس ارشد برق دانشگاه شریف، در اسنپ و جوشکاری کار میکنه!!!)
  • اشباع شدن مشاغل مهندسی، توسط دانشگاه های آزاد
  • تامین شغل داوطلبان انسانی توسط دانشگاه فرهنگیان، در عین بیکاری داوطلبان ریاضی
  • فرار دانش آموزان از ریاضی
  • ناتوانی اکثر دانش آموزان در درس ریاضی

هنرستان

جو تحصیلی حاکم بر هنرستان، عمل محور هست. شما بیشتر از اینکه وقت خودتون رو صرف مطالعه کتاب هایی مثل ریاضی و زیست و ... بکنید، تو کارگاه ها امورات فنی انجام میدین.

مهم: خیلی مهمه که در انتخاب هنرستان دقت کنید. متاسفانه دانش آموزان بیشتر هنرستان ها، افراد ضعیفی هستند که در هدایت تحصیلی، رشته بهتری نیاوردند. حتما اولویت هاتون هنرستان های تیزهوشان، نمونه دولتی و در صورت لزوم، هنرستان های دولتی معروف و خوش نام باشه. در مورد هنرستان های غیر دولتی هم اطلاعی ندارم. میتونید یه روز برید داخل هر کدومشون رو ببینید.

ویژگی ها و تفاوت با دبیرستان

  • در دبیرستان، دروس تئوری هستند. ولی در هنرستان، اکثر وقتتون به دروس عملی طی میشه.
  • متاسفانه، اکثر هنرستان ها، وضع خوبی ندارند (خیلی در انتخاب هنرستان خوب دقت کنید!). دبیرستان ها هم خوب و بد دارند ولی خب وضعشون کمی بهتره
  • متاسفانه، هنرستان در نظر مردم خیلی پرستیژ، اعتبار و یا کلاس خوبی نداره؛ در صورتی که بعضی مردم از دوران متوسطه دوم،  افراد دبیرستان رو مهندس و دکتر و ... خطاب میکننindecision
  • متاسفانه، به دلیل تئوری بودن دروس در دبیرستان، دبیرستانی ها ممکنه تنبل بار بیان
  • متاسفانه، دانشگاه های فنی، وضع خوبی ندارند-چه از نظر سطح آموزش و چه از نظر امکانات، بر خلاف دانشگاه های مهندسی که از دبیرستان وارد اون میشن، و خیلی هم سطح بالا هستن و امکانات به نسبت بهتری هم دارند
  • هنرستانی ها، زودتر وارد بازار کار میشن، بر خلاف دبیرستانی ها
  • رشته های هنرستان خیلی بیشتر و متنوع تر از دبیرستان هست
  • هنرستانی ها میتونن حداقل نیاز های خودشون رو تامین کنن، مثل تعمیر ماشین و ...، در حالی که دبیرستانی ها چنین توانایی ندارند
  • در هنرستان، بدلیل تنوع بالای رشته ها، شما احتمالا در آینده از اون رشته دلزده نخواهید شد، چرا که از متوسطه دوم، علاقه تون رو انتخاب کردید
  • پس از اتمام هنرستان، شما فوق دیپلم رو میگیرید، بعد وارد دانشگاه میشید. بر خلاف دبیرستان که پس از اتمام، بلافاصله وارد دانشگاه میشید
  • اخذ مدرک در دانشگاه یکم با دبیرستان فرق داره (موضوع کارشناسی ناپیوسته)
  • ...