کتاب تاریخ طبری یکی از کتب مهم تاریخ ایران هست که امروزه، از آن در استخراج احادیث استفاده میشود. در ادامه به معرفی این کتاب و محتوای اون میپردازیم.

نویسنده کتاب

محمد بن جریر طبری تاریخ نگار و پژوهشگر ایرانی بود که در موضوعات مختلفی کتاب نوشت، امروزه دو اثر مهمش به نام تاریخ طبری و تفسیر طبری شناخته شده.

کتاب تاریخ طبری

کتاب تاریخ طبری، معروف ترین کتاب جریر طبری هست که دو بخش قبل و بعد از اسلام داره.

  • قبل اسلام: معروف ترین قسمت کتاب هست که عمده منابع آن، کتب تاریخی هشام کلبی و خدای نامه های ایران باستان هست
  • بعد اسلام: به صورت وقایع نگاری نوشته شده.

شیوه گردآدوری اطلاعات و مشکلات کتاب

تاریخ طبری کلا به صورت جمع آوری نقل قول (بدون ذره ای تفکر و اعمال هیچ فیلتر یا سانسوری روی اونها) نوشته شده؛ خود جریر طبری هم در جا هایی گفته که از راست و دروغ گفته ها معلوم نیست و به خدا پناه میبرد.

مشکل تاریخ طبری (از نظر خود من)، وجود نقل قول های بی ارزش و راویان دروغ گو، ناشناس و بی هویت هست که حداقل، 700 تا گزارش باطل در کتابش نوشتن!

  1. سیف بن عمر، جاعل حرفه ای. به نظر میرسیده که از خلفای زمان، برای جعل احادیث و تاریخ پول میگرفته
  2. علی بن مجاهد، یک جاعل دیگه، درباره انگیزه اش اطلاعی ندارم اما معروفه که تاریخ جنگ هارو به دلخواه تألیف میکرد! انگار که داره قصه مینویسه!
  3. نقل یک سری از اخبار، توسط افراد خاصی که گرایش قومی و قبیله ای خاصی داشتند و به احتمال زیاد، به خاطر قبیلشون هم که شده، تو تاریخ دست بردن و گزارش غلط دادن!
  4. گاهی اوقات، وسط متن یک گزارش، یک گزارش تاریخ دیگه شروع میشه و بعد از اتمام دومی، اولی از سر گرفته میشه! گفته میشه طبری میخواسته با این کار اختلاف هارو در روایات نشون بده، اما مشکل اینه که اینجوری تفکیک اونا سخت میشه.
  5. تمرکز طبری بیشتر روی تاریخ باستان بوده، و تاریخ عصر خودش رو به صورت خلاصه و غیر دقیق نوشته.

مشکلاتی که ذکر کردم، ارزش این اثر رو تا حد زیادی میاره پایین. خیلی از اطلاعات غلطی که امروزه در اینترنت درباره تاریخ ایران باستان منتشر میشه، متاسفانه جزو همین گزارشات بی ارزش هست!